تبیین‌وحیانی فرهنگ‌دینی در پرتو نماز

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 موسسه اموزش عالی حوزوی حضرت عبدالعظیم حسنی(علیه السلام)

2 موسسه اموزش عالی حوزوی حضرت عبدالعظیم حسنی (علیه السلام)

چکیده

دین، به جهت برخورداری از جامعیت و تأثیر شگرفی که بر امور خرد و کلان حیات‌بشر می‌گذارد، شالوده و یگانه محور منظومه فرهنگ بوده‌است. دین، معیار، محتوابخش و جهت‌دهنده تمام فعالیت‌ها و تصمیمات‌فرهنگی است. پیشرفت و توسعه فرهنگ‌دینی، زمانی به انجام می‌رسد که در بردارنده تعالی‌فرهنگی باشد. ‌هدف از آن این‌است که در مسیر اجرای‌امور‌الهی گام‌بردارد، و سعادت فرد را در دنیا و آخرت تضمین‌نماید. از آنجا که نماز حلقه‌ی ارتباط‌خلق با خالق‌خویش است، در این مجال از اصول متعدد فکری هم‌چون اصل تاثیر بر زندگی معنوی و مادی، فرهنگ‌سازی‌الهی و اصل حاکمیت‌دینی، امر به معروف، نهی از منکر _ که تا کنون نسبت به آن کار نشده_ سخن به میان آمده‌است. آن‌چه به عنوان ره‌آورد‌پژوه از این تحقیق استنباط‌می‌شود این است که، نماز‌آگاهانه و با شرایطی که برنامه نظام‌تربیتی‌اسلام برای مسلمانان در نظر دارد، با انجام‌صحیح و روشمند، اصلاح‌فکری، فردی، اجتماعی و...، را در پی‌دارد تا زمینه‌پیشرفت، توسعه و تعالی‌فرهنگ‌دینی را فراهم‌آورند. این مقاله با روش توصیفی‌تحلیلی و با استناد به کتب و مقالات‌معتبر، تدوین‌شده و اهتمام دارد رویکردی‌جدید همراه با مباحث‌مهمی هم‌چون اصول‌کاربردی، اصول متعدد‌فکری، فرهنگ‌سازی الهی و... را بیان دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explanation of cultural and religious revelations in the light of prayer

نویسندگان [English]

  • fatemeh ahmadi bighash 1
  • zohreh mansouri 2
1 Hazrat Abdolazim Hassani (PBUH) Theological Higher Education Institute
2 Hazrat Abdolazim Hassani (PBUH) Theological Higher Education Institute
چکیده [English]

Religion has been the foundation and the only axis of the cultural system due to its comprehensiveness and the wonderful impact it has on the micro and macro affairs of human life. Religion is the standard, content, and direction of all cultural activities and decisions. The development of religious culture takes place when it involves cultural excellence. Its purpose is to take a step in the direction of carrying out the divine commands, and to guarantee one's happiness in this world and the hereafter. Since prayer is a circle of communication between the people and their Creator, on this occasion, various intellectual principles such as the principle of impact on spiritual and material life, divine culture-building and the principle of religious rule, enjoining the good, forbidding the evil - which has not been done so far - are discussed. Come. What can be deduced from the research as a result of this research is that, consciously and in accordance with the conditions of the Islamic education system program for Muslims, it pursues intellectual, individual, social, etc. reform and development in the field of progress, development and cultural excellence. Provide. This article has been compiled with a descriptive-analytical method and with reference to authoritative books and articles, and tries to express a new approach along with important issues such as applied principles, various intellectual principles, divine culture-making, and so on.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religion
  • progress
  • religious culture
  • system of culture

مراجع

- قرآن کریم
- ابراهیمی، ابراهیم، طهماسبی بلداجی، اصغر، مرتضوی، سیدابراهیم، قنبری، لیلا (1394). « بررسی نقش نماز در جهت‌دهی به سبک زندگی اسلامی در سیره رضوی»، فصلنامه علمی‌پژوهشی فرهنگ‌رضوی، سال سوم، شماره 12، ص 42.  
- الفاخوری، حنا، الجر، خلیل (1373). تاریخ فلسفه در جهان اسلامی؛ ترجمه و تشخیص: عبدالحمید آیتی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
- امیدی، سلمان (1390). «نماز و آثار مادی و معنوی آن»، روزنامه کیهان، شماره 20022، ص6.
- انوری، حسن (1382). فرهنگ‌روز سخن؛ تهران: انتشارات سخن.
- باقی زاده، رضا (1378). برگی از دفتر آفتاب؛  قم: نشر مشهور. چاپ اول.
- پور رستمی، حامد (1395). «چیستی و ترابط معنایی «فرهنگ» و «دین» در «فرهنگ دینی»، نشریه اندیشه نوین دینی، شماره 47، ص ۱۱.
- تقوی، سید رضا (1385). رسالت و جایگاه نماز جمعه؛ تهران: موسسه فرهنگی­نورالائمه (علیه‌السلام)، به سفارش نشر نخیل.
- جعفری، شهین (1395). اهمیت و آثار نماز در زندگی انسان؛ تهران: انتشارات قانون یار.
- جعفری، محمدتقی (1376). ترجمه و تفسیر نهج البلاغه؛ ج 1، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
- --------- (1378). تکاپوگر اندیشه‌ها؛ تهران: انتشارات فرهنگ و اندیشه‌اسلامی. چاپ اول.
- جوادی آملی، عبد‌الله (1379). انسان ودین، ماهنامه پاسدار اسلام، دوره 2، شماره 223، صص8-5 .
- حسینی دشتی، سید مصطفی، بی‌تا. فرهنگ معارف و معاریف؛ تهران: موسسه فرهنگی آرایه.
- حکیمی، محمدرضا (1379). دانش مسلمین؛ تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. چاپ دهم.
- خلیلی، مصطفی (1386). نقش نماز در شخصیت جوانان، قم: نشر‌زائر. آستان مقدس حضرت معصومه علیها‌السلام. چاپ چهارم.
- دهخدا، علی اکبر و همکاران (1373). لغت‌نامه دهخدا؛ تهران: موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران. (چاپ اول از دوره جدید).
- روح‌الامینی، محمود، بی‌تا. زمینه فرهنگ‌شناسی(تألیفی در انسان‌‌شناسی فرهنگی و مردم‌شناسی)؛ تهران: انتشارات عطار.
- زمخشری، محمود بن عمر (1389). تفسیرکشاف؛ مترجم: مسعود انصاری‌خوشابر. ج 1، تهران: انتشارات ققنوس. چاپ اول.
- شایسته، منصوره (1398). مهارت حضور در نماز؛ تهران: انتشارات نیستان. چاپ اول.
- صاحبی، محمدجواد (1384). مناسبات دین و فرهنگ در جامعه‌ایران؛ تهران: انتشارات طبع و نشر.
- عزیزی، عباس (1389). آثار و برکات نماز در دنیا و برزخ و قیامت؛ قم: انتشارات صلاه. چاپ ششم.
- عمید، حسن (1342). فرهنگ فارسی عمید؛ تهران: انتشارات امیر‌کبیر. چاپ اول.
- قرائتی، محسن (1369). راز نماز، برای جوانان؛ بی جا، سازمان تبلیغات اسلامی.
- -------- (1380). یکصدوچهارده نکته درباره نماز؛ تهران: مرکز فرهنگی درس‌هائی از قرآن.
- -------- (1387). تفسیر نور؛ تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
- مظاهری، حسین (1393). ارتباط‌عاطفی با خداوند؛ اصفهان: موسسه فرهنگی مطالعاتی الزهرا (سلام الله علیها).
- مکارم‌شیرازی، ناصر (1353). تفسیر نمونه؛ ج3، 14و27، تهران: انتشارات دار‌الکتب الاسلامیه. چاپ اول.
- موسوی‌خمینی، سید روح الله (1394). شرح چهل حدیث (اربعین حدیث)؛ تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی (رحمه الله‌علیه).
- واعظی، احمد (1386). حکومت اسلامى درسنامه اندیشه سیاسى اسلام‌؛ قم: مرکز‌مدیریت حوزه علمیه قم. چاپ پنجم.
- وثوقی، فاطمه (1380). آثار فرهنگی، اجتماعی و تربیتی نماز جماعت، ماهنامه پاسدار اسلام، شماره 240، ص 39.
- ابن بابویه قمی، محمد بن علی (1363). الخصال؛ ترجمه: احمد، زنجانی. تهران: انتشارات علمیه اسلامیه.
- --------- (1385ق). علل الشرائع؛ قم: انتشارات المکتبه الحیدریه.
- ابن کثیردمشقى، اسماعیل بن عمرو (1419). تفسیر القرآن العظیم(ابن کثیر)؛ تحقیق: محمدحسین شمس الدین، ج 8، بیروت: دار الکتب العلمیه، منشورات محمدعلى بیضون. چاپ اول.
- ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب؛ ج15و ‌14، بیروت: انتشارات دار صادر. چاپ سوم.
- اهوازی، حسین بن سعید (1404ق). المومن؛ قم: انتشارات مدرسه ‌امام ‌مهدی(عجل‌الله تعالی فرجه‌الشریف).
- برقی، احمدبن محمد (1371ق). المحاسن؛ ج1، قم: انتشارات دارالکتب الاسلامیه. چاپ دوم.
- حرانی، ابن شعبه (1382). تحفه العقول؛ قم: انتشارات دار‌الحدیث.
- حرعاملی، محمدبن حسن (1416ق). وسایل الشیعه، کتاب‌الصلوة؛ ج4، قم: نشر‌مؤسسه آل‌البیت علیهم‌السلام لاحیاء التراث ‫.چاپ سوم.
- دروزه، محمد عزت (1383ق). التفسیر الحدیث؛ ج 2، قاهره: دار إحیاء الکتب العربیه.
- راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1404). المفردات فی غریب القرآن، قم: دفتر‌نشر الکتاب. چاپ دوم.
- طباطبایی، محمد‌حسین (1363). المیزان فی التفسیرالقرآن؛ ج 8 و14و20،قم: دفتر‌انتشارات‌اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه. چاپ پنجم.
- طبرسی، فضل بن حسن (1372). تفسیر مجمع البیان؛ ج2و28، تهران: انتشارات ناصر‌خسرو. چاپ سوم.
- عیاشی، محمدبن مسعود (1380ق). تفسیر عیاشی؛ تهران: انتشارات مکتبه العلمیه الاسلامیه.
- فراهیدی، خلیل بن احمد (1410ق). کتاب العین؛ ج7، قم: انتشارات هجرت. چاپ دوم.
- قرطبى، محمد بن احمد (1364). الجامع لأحکام القرآن؛ ج 20، تهران: انتشارات ناصرخسرو. چاپ اول.
- قمی، علی بن ابراهیم (1388). تفسیر قمی؛ تهران: انتشارات خانه کتاب.
- کلینی‌رازی، محمّد بن یعقوب (1430). الکافی؛ ج4، قم: انتشارات دار الحدیث للطباعه والنشر.
- مجلسی، محمد باقر (1403). بحار الأنوار؛ ج 79و70، بیروت: مؤسسه الوفاء. چاپ دوم.
- ورّام، ابوالحسن (1376). مجموعة‌ ورّام؛ قم: انتشارات دارالکتب الاسلامیه.
پویش در آموزش علوم انسانی
دوره 8، شماره 26 - شماره پیاپی 26
فروردین 1401
صفحه 111-126

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار