نقدی بر نظام ارزشیابی بدون نمره در دوره ابتدایی و ارائه راهکار مناسب

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسنده

عضوهیات علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

چکیده

بیش از یک دهه از جایگزینی ارزشیابی کیفی در مقطع آموزش ابتدایی با ارزشیابی به اصطلاح سنتی که شاخصه بارز آن استفاده از نظام نمره دهی است، می گذرد. تغییر در آموزش و پرورش یک ضرورت اجتناب ناپذیر بوده و به تبع آن تغییر در نظام ارزشیابی نیز ضروری می نماید. هدف این مقاله نقد حذف نمره در ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بود. در این راستا پس از ارائه تعاریف مربوط به مفاهیم و اصطلاحات وابسته به ارزشیابی، مروری بر دیدگاه های نظری موجود در ارزشیابی کمی وکیفی و نظرات موافقان و مخالفان سیستم نمره دهی و ارزشیابی توصیفی انجام شد. یافته های حاصل از بررسی مبانی نظری پژوهش نشان داد، که جنگ پارادایم های کمی و کیفی نهایتا صاحبنظران این دو گروه را به این نتیجه رسانده است که ترکیب این دو می تواند تصویر کامل تر و دقیق تری از یادگیری دانش آموزان به دست دهد. اگر شیوه های کیفی را کنار بگذاریم با تصویر ناقصی روبرو خواهیم شد، و اگر نمره را حذف کنیم، ارزشیابی نادقیقی خواهیم داشت. یافته ها نشان داد رویکردهای نوین ارزشیابی از حذف نمره حمایت نمی کنند. در نتیجه رویکرد ارزشیابی بدون نمره که آموزش و پرورش ما آن را اتخاذ نموده است، قابل دفاع نمی باشد. بنابراین پیشنهاد می شود که از ترکیب این دو دیدگاه به مثابه یک تور ماهیگیری سالم حاصل از انطباق دو تور ماهیگیری پاره استفاده شود، تا با استفاده بجا از ارزشیابی توصیفی و نظام نمره دهی، بتوان از مزیت هردو بهره مند شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Criticizing the without Score Evaluation System in Elementary schools and providing appropriate solution

نویسنده [English]

  • Mohammad Reza Fathi
Faculty member of Farhangian University, Department of Educational Sciences. Tehran, Iran
چکیده [English]

More than a decade has passed since the replacement of qualitative evaluation in primary education with the so-called traditional evaluation, the hallmark of which is the use of a grading system. Change in education is an inevitable necessity and consequently change in the evaluation system is also necessary. The purpose of this article was to critique the elimination of grades in the evaluation of students' academic achievement. In this regard, after providing definitions related to the concepts and terms related to evaluation, a review of the theoretical views on quantitative and qualitative evaluation and the views of proponents and opponents of the scoring and descriptive evaluation system was conducted. Findings from the study of the theoretical foundations of the research showed that the war of quantitative and qualitative paradigms has finally led the experts of these two groups to conclude that the combination of the two can provide a completer and more accurate picture of student learning. If we leave out the qualitative methods, we will face an incomplete picture, and if we omit the score, we will have an inaccurate evaluation. Findings showed that new evaluation approaches do not support scoring. As a result, the grade less assessment approach adopted by our education is not defensible. Therefore, it is suggested that the combination of these two perspectives be used as a healthy fishing net resulting from the adaptation of two-hole fishing nets, so that the descriptive evaluation and scoring system can be used to the advantage of both.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Measurement
  • Assessment
  • Evaluation
  • Educational Evaluation
  • Descriptive Evaluation
  • اسلاوین، رابرت، ایی (2006). روان‌شناسی تربیتی- نظریه وکاربست (ترجمه یحیی سید محمدی، 1398)؛ تهران: روان.
  • بازرگان، عباس (1397). ارزشیابی آموزشی؛ تهران: سمت.
  • جانسون، آر بورک و کریستنسن، لری (2014). پژوهش آموزشی- رویکردهای کمی، کیفی و ترکیبی؛ ترجمه علیرضا کیامنش و دیگران (1395). تهران: نشر علم.
  • چاپین، پی. اچ (1380). ارزیابی به‌عنوان یک حوزه کندوکاو؛ گاهنامه ارزشیابی. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، سازمان سنجش.
  • حسنی، محمد، و احمدی، غلامعلی (1386). «زمینه‌یابی اجرای ارزشیابی کیفی-توصیفی در مدارس ابتدایی»، فصلنامه نوآورهای آموزشی، سال ششم، شماره 23.
  • حسنی، محمد، و احمدی، غلامعلی (1384). ارزشیابی توصیفی الگویی نو در ارزشیابی تحصیلی؛ تهران: مدرسه.
  • سانتراک، جان. دبلیو (2008). روان‌شناسی تربیتی؛ (ترجمه شاهده سعیدی، مهشید عراقچی و حسین دانش فر، 1398). تهران: رسا.
  • سیف، علی‌اکبر (1398). اندازه‌گیری، سنجش و ارزشیابی آموزشی؛ (ویراست هفتم)؛ تهران: دوران.
  • سیف، علی‌اکبر (1392). روانشناسی پرورشی نوین (روانشناسی یادگیری و آموزش)؛ ویراست هفتم. تهران: دوران.
  • سیف، علی‌اکبر (1372). اندازه‌گیری و سنجش در علوم تربیتی؛ تهران: پیام نور.
  • شریفی، حسن پاشا (1360). شیوه‌های ارزشیابی از آموخته‌های دانش‌آموزان آموزش‌وپرورش؛ سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی.
  • فراهانی، مهدی (1384). مقدمه‌ای بر ارزشیابی کیفی آموخته‌های فراگیران؛ تهران: منادی تربیت.
  • کومبز، جرالد. آر؛ و دنیلز، لو روی بی (2009). پژوهش فلسفی، تحلیل مفهومی؛ ترجمه خسرو باقری. در شورت، ادموند سی. روش­شناسی مطالعات برنامه درسی. ترجمه محمود مهرمحمدی و همکاران (1388). تهران: سمت.
  • کیامنش، علیرضا (1371). «آزمون‌های چندگزینه‌ای و تأثیر آن در یادگیری دانش‌آموزان، محتوای آموزش و روش تدریس». فصلنامه تعلیم و تربیت، شماره 31.
  • کیامنش، علیرضا (1369). «روش‌های ارزشیابی کیفی». فصلنامه علوم انسانی دانشگاه الزهرا(س). شماره‌های5 و 6.
  • لطف‌آبادی، حسین (1394). سنجش و اندازه‌گیری در علوم تربیتی و روان‌شناسی. تهران: سمت.
  • Anderson, L., Bourke, S. (2000). Assessing Affective Characteristics in the Schools. New York: Routledge. https://doi.org/10.4324/9781410605443
  • Black, P., Harrison, C., Lee, C., Marshall, B., & William, D. (2004). Working inside the Black Box: Assessment for Learning in the Classroom. Phi Delta Kappan, 86(1), 8–21. Available at: https://doi.org/10.1177/003172170408600105
  • Boston, C. (2002) the Concept of Formative Assessment, Practical Assessment, Research, and Evaluation: Vol. 8, Article 9.
    Available at: https://scholarworks.umass.edu/pare/vol8/iss1/9
  • Cross, L.H. & Cross, G.M. (1980) Teachers’ Evaluative Comments and Pupil Perception of Control, The Journal of Experimental Education, 49:2, 68-71, DOI: 1080/00220973.1980.11011766
  • Cruickshank, D. R., Jenkins, D. B., & Metcalf, K. K. (2006). The act of teaching. Boston: McGraw-Hill.
  • Dempster, F.N. (1991). Synthesis of research on reviews and tests. Educational Leadership, 48 (7), 71-76.
  • Gage, N.L. & Berliner, D.C. (1998) Educational Psychology (4th ). Hopewell, NJ: Houghton Mifflin
  • Nitko, A.J. (2001). Educational assessment and evaluation ((3rd ed). Newjersy: Merrill, Prentice-Hall.

 Boston: Allyn & bacon. (Popham,W.J. (2000). Modern educational measurement (3rd ed

  • Seifert, K.L. (1991). Educational Psychology (2nd ). Boston: Houghton Mifflin.
  • Woolfolk, A.E. (2004). Educational Psychology (9th ) Boston: Allyn & bacon.