تحلیل محتوای دینی در کتاب‌های فارسی دوره ی دبیرستان

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان

2 کارشناسی ارشد دانشگاه فرهنگیان تبریز

چکیده

برای بررسی هراثری اعم از مکتوب و غیر مکتوب طرق مختلفی وجود دارد. یکی از این روش‌ها، روش تحلیل محتواست که یکی از پرکاربردترین روش‌های تحقیق در مطالعات علوم اجتماعی، رفتاری و انسانی به شمار می‌رود و به عنوان روش پژوهشی برای توصیف عینی، منظم و کمّی محتوای ارتباطات با هدف نهایی تفسیر داده‌ها به کار می‌رود.
پژوهش حاضر نیز از این تکنیک برای بررسی محتوای مذهبی کتاب‌های فارسی دوره دبیرستان بهره جسته است. این پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی، بر اساس رویکرد اسنادی و از نظر روش اجرا مبتنی بر تحلیل محتوا (کمّی و کیفی) به شمارمی‌آید. جامعه آماری پژوهش کتب فارسی دوره دوم دبیرستان و نمونه پژوهش تمام قسمت‌های کتاب‌های مذکور است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که از میان5 کتاب ادبیّات تحلیل شده‌، کتاب فارسی سوم دبیرستان دربرگیرنده‌ی بیشترین مضامین مذهبی بوده و کتاب علوم و فنون ادبی2، کمترین محتوای دینی را دارد. از میان مضامین مورد بررسی، ذکر نام و صفات الهی با فراوانی107مورد، در صدر محتوای مذهبی کتب فارسی دوره متوسطه قرار دارد و بیان وقایع مذهبی با تکرار3 باره‌ی خود، کمترین فراوانی را به خود اختصاص داده است. مضامین مذهبی هم به ترتیب فراوانی خود در کتاب‌های فارسی از این قرارند: نمادهای مذهبی، شخصیّت‌های مذهبی، اعتقادات دینی، ارزش‌های مذهبی، آیات و احادیث، اماکن مذهبی، شعائر دینی، مراسم مذهبی و وقایع مذهبی.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of religious content in Persian high school textbooks

نویسندگان [English]

  • Shokoufeh Darabi 1
  • Reyhane Moradi 2
1 Assistant Professor Department of Persian Language and Literature, Farhangian University,
2 .
چکیده [English]

There are several ways to check for any effect, both written and unwritten. One of these methods is the content analysis method ,which is one of the most widely used research methods in the study of social sciences, behavior and humanities and it is used as a research method to objectively, systematically and quantitatively describe the content of communications with the ultimate goal of interpreting the data.
The present study has also used this technique to examine the religious content of Persian books in high school. This research is applied in terms of purpose and is based on a documentary approach and in terms of implementation method is based on content analysis (quantitative and qualitative). The statistical population of the study is Persian high school books and the research sample is all the parts of the mentioned books. Studies show that among the 5 books of literature analyzed, the third high school Persian book contained the most religious themes and the book of literary sciences and technologies 2 has the least religious content. Among the studied subjects, mentioning the name and divine attributes with a frequency of 107 cases is at the top of the religious content of Persian high school books and the expression of religious events with repetition 3 times, has the least frequency. Religious themes in the order of their frequency in Persian books are as follows: Religious symbols, religious figures, religious beliefs, religious values, verses and hadiths, religious places, religious rites, religious ceremonies and religious events.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Content Analysis
  • Religious Topics
  • Persian Literature Books
  • High School