مقایسه محتوای درس تاریخ ادبیات پیش از اسلام در علوم و فنون ادبی (1)، پایه دهم با کتاب تاریخ ادبیات (1) متوسطه قدیم

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسنده

گروه زبان وادبیات فارسی/پردیس شهید هاشمی نژاد/دانشگاه فرهنگیان/ مشهد/ایران

چکیده

از نظر تاریخی، زبان‌های ایرانی را براساس تحول، به سه دوره تقسیم‌ می‌کنند: باستان، میانه و نو. در کتاب‌ تاریخ ادبیات(1) متوسطه قدیم و همچنین در کتاب علوم و فنون ادبی(1) متوسطه جدید، یک درس به زبان، خط و آثار ادبی دوره‌های باستان و میانه تخصیص داده شده است. هدف از نگارش این مقاله، مقایسه کمیت و کیفیت محتوای این دو درس است. روش کار توصیفی است. بررسی نشان داد که تعداد صفحات مربوط به این موضوع، در کتاب سال دهم متوسطه جدید 1398، نسبت به کتاب چاپ سال 1392 به نصف تقلیل یافته است. در متوسطه قدیم سه مورد و در متوسطه جدید موارد بسیاری برای تصحیح مشخص گشت. تحلیل جدول صفحه 39 کتاب علوم و فنون ادبی(1) نشان داد که از 36 مورد مقایسه نشانه‌های خطی، 30 مورد نادرست یا ناکامل است و دلایل و پیشنهادات لازم برای اصلاح جدول ارائه گشت. همچنین تاکید شد که زبان فارسی باستان تنها یکی از زبان‌های دوره باستان ایران است و نباید معادل با آن دوره به کار برده شود. بررسی بخش آثار ادبی مکتوب پیش از اسلام، نشان داد که شعر در دوره باستان و میانه زبان فارسی وجود داشته است. در زبان اوستایی، وزن دسته‌ای از اشعار هجایی و بعضی دیگر ضربی بوده است. در دوره میانه، گروه زبان‌های غربی، وزن اشعار هجایی یا ضربی تشخیص داده شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A comparative study of Pre-Islamic Persian languages and literature topic in the old and new educational system books

نویسنده [English]

  • Roshanak Azari
persian language and literature dep./Hashemi Nejad faculty/ Farhangyan university/Mashhad/Iran
چکیده [English]

Based on historical categorization, Iranian languages are divided into three main periods: ancient, middle and new. In human science branch of high school books, there is a lesson about Pre-Islamic Persian literature, languages and their alphabets, consisting of ancient and middle Persian era. This article is a descriptive comparative study of the mentioned lesson, in old and new educational system books, based on the publication years 1392(2013) and 1398(2019). The study indicated that the designated pages to pre-Islamic Persian literature were cut into half in the new educational system. In the old book, three items were noted to be corrected. In the new book, three sentences with incomplete or mistaken information were found. In the table at page 39 which was designed to compare Old Persian alphabet to Avestan and New Persian alphabet, from 36 comparisons, 30 items needed to be corrected ,completed or deleted. This result indicated that the content quality in the new educational book had decreased. Also; the study showed the necessity of distinction between Old Persian as one language and Iranian ancient languages as a group in ancient Iran. In the literary part, tonic and syllabic poem measure in Ancient Persian and Middle Persian languages was discussed and examples were presented.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Persian literary history
  • ancient Iranian languages
  • Old Persian cuneiform
  • Avestan alphabet
  • high school books