TY - JOUR ID - 683 TI - بررسی سیاست‌های حزب توده در رابطه با حوادث سال‌های 1327 تا 1332 JO - پویش در آموزش علوم انسانی JA - HUMAN LA - fa SN - AU - جلیلیان, سجاد AU - قنبری, بهرام AD - کارشنای پژوهش AD - کارشناس Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 3 IS - 9 SP - 29 EP - 14 KW - حزب توده KW - مصدق KW - جبهه­ی ملی KW - نفت KW - کودتای 28 مرداد DO - N2 - حمله­ی متّفقین به ایران در شهریور 1320 منجر به سقوط رضا خان و عفو عمومی زندانیان سیاسی شد و آغازگر دوره­ای از فعالیت آزاد سیاسی و حزبی در ایران گردید. بخشی از گروه 53 نفر همراه با چند تن از کمونیست­های قدیمی و چهره­های ملی حزب توده را تأسیس کردند. در سال دوم تأسیس خود نمایندگانی را به مجلس چهاردهم فرستاد. با تأیید درخواست امتیاز نفت شمال توسط دولت شوروی با مصدق سرشاخ شد و رابطه­ی پر فراز و نشیبی را با مصدق آغاز کرد. این حزب همزمان با تشکیل فرقه­ی دموکرات آذربایجان و جمهوری کردستان به اوج قدرت خود رسید؛ ولی با شکست حرکت­های مذکور و انشعاب داخلی در 1326 و غیرعلنی شدن حزب در 1327 و فرار برخی از رهبران دچار شکست سختی شد. حزب توده با تأسیس جبهۀ ملی و شکل­گیری نهضت ملی کردن نفت در مجلس فعالیتش را گسترده­تر نمود؛ اما نتوانست وجود حزب دیگری را که مدعی اهداف ملی باشد، تحمل کند؛ بنابراین رفتار­های تعارض­آمیزی را با جبهه­ی ملی در پیش گرفت. در دورۀ نخست­وزیری مصدق، کارکرد وی رضایت حزب را به دست نیاورد. بنابراین مورد آماج حملات حزب قرار گرفت تا اینکه سیاست حزب با جریان 30 تیر 1331 تغییر یافت. حزب توده اگرچه از بزرگترین احزاب ایران به شمار می­آمد، در اواخر حکومت مصدق به طرفداری از وی پرداخت؛ اما نتوانست در کودتای 28 مرداد1332عکس­العمل خاصی از خود نشان دهد و در طی چند سال از هم پاشیده شد.     کلید واژگان: حزب توده، مصدق، جبهه­ی ملی، نفت، کودتای 28 مرداد . UR - https://humanities.cfu.ac.ir/article_683.html L1 - https://humanities.cfu.ac.ir/article_683_1b8559afe1a00940de9c95b5c8af8c71.pdf ER -